Hà Tường Cát/Người Việt
Cảnh sát Las Vegas cho biết tìm thấy hơn 17 khẩu súng trường tại phòng khách sạn nơi hung thủ nổ súng bắn người rồi sau đó tự sát.
Âm thanh ghi được trong video cho thấy ít nhất một trong những vũ khí là súng tự động. Loại súng tự động M-249 SAW (Squad Automatic Rifle) thuộc loại tiểu liên cũng bắn đạn cỡ 6.56 mm nhưng với dây đạn có thể bắn mỗi phút 100 phát và nếu cần 200 phát, nhờ dễ dàng thay nòng. Nòng súng nhanh chóng nóng lên tới nhiều trăm độ và chuyển thành màu cam hay xanh do sự ma sát của các viên đạn đi qua với vận tốc hàng ngàn mét một giây. Hung thủ mang đến nhiều khẩu súng khác nhau để khỏi mất thời gian thay băng đạn và tránh trở ngại tác xạ.
Thường dân và những nhà bán súng có giấy phép có thể dễ dàng sở hữu hợp pháp những vũ khí này nếu được sản xuất trước năm 1986 và đăng ký với chính quyền liên bang. Theo NRA (Hiệp Hội Quốc Gia Dùng Súng) tiểu bang Nevada cho phép mua súng tự động và ống hãm thanh phù hợp với luật lệ cùng quy định của liên bang.
Sau mỗi vụ bắn người ta hàng loạt, luôn luôn có tranh luận giữa hai phe với lối giải thích khác nhau: một bên cho rằng cần kiểm soát chặt chẽ việc dùng súng, trong khi bên kia lập luận rằng dù luật lệ nào thì kẻ xấu vẫn có thể gây tội ác.
Một thăm dò dư luận của Gallup cho biết 55% dân Mỹ hiện nay muốn có luật chặt chẽ về súng trong khi chỉ dưới 10% đồng ý với luật lệ hiện hữu, tuy nhiên thời thập niên 1990 số người muốn luật chặt chẽ hơn tới 65%.
Theo thăm dò của Pow Center, 40% nhà dân Mỹ có súng, 30% có súng và 11% sống cùng nhà với người khác có súng. 2/3 người có súng nói là họ có nhiều khẩu súng khác nhau và 3/4 cho rằng khó có thể mường tượng là mình không có súng.
Phân biệt theo khuynh hướng chính trị, hơn 40% người Cộng Hòa hay thiên Cộng Hòa nói là họ có súng trong khi chỉ 20% người Dân Chủ hay thiên Dân Chủ có vũ khí.
Khoảng 3/4 những người có giữ súng tin rằng đây là một quyền tự do căn bản như các nhà lập quốc đã quy định.
Do những điều kiện trên, chỉ 30% người Cộng Hòa tin rằng bạo hành bằng súng là “một vấn đề rất lớn” của xã hội, so với 65% người Dân Chủ nghĩ như thế.
Vì vậy phần lớn những người Dân Chủ cho rằng những vụ nổ súng bắn nạn nhân tập thể kiểu như trong quá khứ và vừa xảy ra ở Las Vegas là bằng chứng nước Mỹ cần áp dụng những biện pháp chặt chẽ về súng. Ngược lại hầu hết người Cộng Hòa không coi đó là hai sự việc có liên quan nhân quả.
Với tất cả mọi chia rẽ ý kiến như nói trên, có một số điều mà người Cộng Hòa cũng như người Dân Chủ gần đồng ý với nhau về việc tăng gia kiểm soát sử dụng súng.
Theo thăm dò của Pew Center, 79% người Cộng Hòa và 88% người Dân Chủ đồng ý phải kiểm tra lý lịch những người mua súng ở những cuộc triển lãm hay tại tiệm bán vũ khí. 80% người Cộng Hòa cũng như Dân Chủ ủng hộ biện pháp kiểm soát việc mua súng của những kẻ có dấu hiệu bệnh tâm thần.
Nhưng sự đồng thuận như thế không có đối với loại súng có thể được mua. 70% người Dân Chủ và 48% người Công Hòa muốn cấm loại vũ khí tác chiến như súng trường bán tự động hay tiểu liên.
Vậy thì tại sao nên giữ súng? Trong số người có súng, 48% nói rằng họ cần tự vệ, cuối thế kỷ trước chỉ có 26% viện lý do này; 32% nói họ cần súng để đi săn, so với 49% cuối thế kỷ trước. Nghi can Stephen Paddock có chứng chỉ săn bắn. Theo một thăm dò năm 2013, 8% nói dùng súng để bắn bia như một môn thể thao và 4% có thích thú sưu tầm các loại súng. Chỉ có 2% người giữ súng giải thích rằng họ muốn vậy vì đó là quyền được quy định trong Tu chính án số 2 của Hiến Pháp.
Dùng súng là một đề tài tranh luận chính trị. Trong cuộc vận động tranh cử Thượng Viện ở Alabama, Tổng Thống Donald Trump vẫn còn nói với các cử tri rằng: “Hãy tin lời tôi là nếu Hillary Clinton đắc cử, chúng ta sẽ không còn giữ được Tu chính án số 2 nữa.”
Phát biểu ấy không có căn cứ, nhưng là sự cường điệu quan điểm hạn chế dùng súng của phía người Dân Chủ. Và ngay sau vụ nổ súng ở Las Vegas, bà Hillary Clinton đánh đi một tweet: “Hãy chống NRA, tổ chức đã tạo dễ dãi cho người ta giữ vũ khí.”
Chia rẽ ý kiến về vấn đề quyền dùng súng sẽ còn lâu dài ở Mỹ. Thăm dò NBC-Wall Street Journal hồi Tháng Tám cho biết 50% dân Mỹ lo ngại chính quyền quá mạnh tay hạn chế công dân giữ súng, và 45% lo ngại chính quyền thi hành quá ít biện pháp hạn chế.
—————-
Liên lạc tác giả: ha.cat@gmail.com
