Quy định chứng cứ là lời khai của bị can, bị cáo
Pháp
luật tố tụng hình sự đã quy định thế nào là chứng cứ, chứng cứ được xác
định ở những nguồn cụ thể. Việc sử dụng chứng cứ ở nguồn luật định phải
chấp hành nghiêm chỉnh theo những quy định của pháp luật tố tụng. Đặc
biệt khi sử dụng các lời khai của người tham gia tố tụng ở các tư cách
khác nhau phải tuân theo đúng những quy phạm trong Bộ luật tố tụng hình
sự. Để tìm hiểu rõ và lý giải quy định này, Công ty Luật Tiến Đạt xin
đưa ra phân tích như sau:
Tại khoản 2 Điều 72 BLTTHS quy định khi sử dụng lời khai của bị can, bị cáo làm chứng cứ thì phải hết sức thận trọng vì “ …Lời
nhận tội của bị can, bị cáo chỉ có thể được coi là chứng cứ, nếu phù
hợp với các chứng cứ khác của vụ án”, “không được dùng lời nhận tội của
bị can, bị cáo làm chứng cứ duy nhất để kết tội”. Sở dĩ pháp luật
có quy định trên bởi, lời khai bị can, bị cáo phụ thuộc vào ý chí chủ
quan. Mà trách nhiệm hình sự của bị cáo phụ thuộc vào sự thật khách quan
của vụ án hay phụ thuộc vào hành vi của bị cáo chứ không phải là “thái
độ”, quan điểm chủ quan của họ. Vì vậy, chỉ có thể coi lời khai của bị
can, bị cáo là chứng cứ khi nó phù hợp với các chứng cứ khác của vụ án.
Việc nhận tội của bị can, bị cáo không
được coi là chứng cứ duy nhất để kết tội. Bởi, việc thu thập chứng cứ
phải tuân thủ nguyên tắc khách quan toàn diện và đầy đủ. Cơ quan tiến
hành tố tụng, người tiến hành tố tụng chỉ được sử dụng những chứng cứ đã
được phát hiện, thu thập theo đúng quy định của pháp luật tố tụng hình
sự.
Nói như vậy không có nghĩa lời khai của
bị can, bị cáo trong mọi trường hợp được thu thập sai quy định, trình tự
pháp luật tố tụng hình sự. Tuy nhiên, cũng không thể phủ nhận hoàn toàn
việc này, bởi trên thực tế có rất nhiều người không phạm tội nhưng do
trong quá trình lấy lời khai, bị “ép cung”, những bị can, bị cáo này
buộc phải nhận tội.
Như vậy, nếu cho phép sử dụng lời nhận
tội của bị can, bị cáo làm chứng cứ duy nhất để kết tội thì thực tế sẽ
xảy ra rất nhiều “vụ án oan”, tòa án sẽ đưa ra bản án, quyết định không
đúng người, đúng tội. Do đó, quy định này của pháp luật nhằm đảm bảo
tính khách quan, toàn diện trong tố tụng hình sự.
Hy vọng những thông tin trên đây của
chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề sử dụng chứng cứ là lời khai
của bị can, bị cáo trong Bộ luật Tố tụng hình sự.
