Star Tribune, tờ báo lớn nhất của Minnesota, cho biết cộng đồng Đông Nam Á của Saint Paul ở tiểu bang miền Tây Bắc Mỹ mạnh mẽ phản đối việc trục xuất di dân Việt.
Tại một buổi họp báo hôm 20/12, Dân biểu mới đắc cử Kaohly Her của Minnesota lên án kế hoạch trục xuất và gọi đây là một sự bội ước đối với những lời hứa trong chiến tranh. Bà Her có ông là một người lính chiến đấu cùng quân đội Mỹ trước khi đưa gia đình ông tới định cư tại Mỹ.
Bộ An ninh Nội địa Mỹ xác nhận rằng “hiện có 5.000 người Việt đang sinh sống ở Mỹ bị kết án hình sự và đã có quyết định cuối cùng là phải bị trục xuất.”
Không rõ liệu khi nào thì kế hoạch trục xuất sẽ bắt đầu nhưng theo Star Tribune, các nhà tranh đấu và các thành viên của cộng đồng Twin Cities của hai thành phố Minneapolis và Saint Paul cho biết họ đã biết về việc này kể từ khi một cuộc bắt giữ hàng chục người Mỹ gốc Việt vào năm ngoái.
Không rõ có bao nhiêu người Việt ở Minnesota bị lệnh trục xuất nhưng theo Thượng nghị sỹ tiểu bang Minnesota Foung Hawj cho Star Tribune biết, văn phòng của ông ước tính có gần 800 người Mỹ gốc Hmong, Việt Nam, Lào và Campuchia bị lệnh trục xuất hiện đang sống ở tiểu bang này.
Các di dân Việt tin rằng một hiệp định được ký giữa hai chính phủ Mỹ và Việt Nam năm 2008 đang bảo vệ người dân ở các cộng đồng này khỏi bị trục xuất nếu họ đến Mỹ trước năm 1995, là thời điểm mà hai cựu thù bình thường hóa quan hệ 20 năm sau chiến tranh. Tuy nhiên điều này đã thay đổi khi vào năm ngoái, các thành viên của một số gia đình người Mỹ gốc Việt bắt đầu bị bắt giữ.
Chính quyền đương nhiệm của Mỹ đang diễn giải lại một hiệp định với Việt Nam mà theo đó những người tị nạn chiến tranh tới Mỹ trước ngày 12/7/1995 không thể bị trục xuất trở về nước, theo ghi nhận của The Atlantic. Washington cho rằng hiệp định 2008 không thể bảo vệ những di dân Việt tới Mỹ trước 1995.
Chính phủ Việt Nam cuối cùng đã từ chối nhận trở lại hầu hết những người bị bắt giữ và việc trục xuất đã chậm lại, theo Star Tribune. Một cuộc gặp trong tháng này giữa các quan chức chính phủ Mỹ và Việt Nam được xem là một sự tái khởi đầu cho việc trục xuất.
Thông tin về việc tái khởi động kế hoạch trục xuất này gây ra nhiều quan ngại từ phía các nhà lập pháp Mỹ và cộng đồng người Việt ở đây.
Các nhà tranh đấu cho biết thông tin về việc trục xuất đã làm rúng động cộng đồng Đông Nam Á ở Minnesota, nơi có 115.000 người H’mong, Việt Nam, Lào và Campuchia sinh sống. Nhiều người trong số những di dân bị lệnh trục xuất dù họ đã phạm tội cách đây nhiều thập kỷ. Theo họ những người này đã phải ngồi tù và sau khi mãn hạn đã lập gia đình cũng như xây dựng được một sự nghiệp ở Mỹ.
Cuối tuần trước, một nhóm 22 dân biểu Mỹ đã ký vào một bức thư gửi tới Nhà Trắng, Bộ An ninh Nội địa và Bộ Ngoại giao, để bày tỏ sự “quan ngại sâu sắc” về những nỗ lực nhằm diễn giải lại hiệp định 2008.
Cựu Ngoại trưởng John Kerry và dân biểu tiểu bang Massachusetts mới đắc cử Trâm Nguyễn, một người từng là tị nạn chiến tranh Việt Nam, cũng đã lên tiếng chỉ trích sự thay đổi này.
